(Sở TT&TT AG) “Tín dụng đen” là hình thức cho vay, đi vay hoặc huy động vốn với lãi suất vượt quá mức lãi suất pháp luật quy định, được thực hiện bởi các cá nhân, nhóm người hoặc tổ chức kinh doanh dịch vụ tài chính, thường gắn với các hành vi đòi nợ, chiếm đoạt tài sản trái pháp luật.
Ảnh minh họa
Thời gian qua, trên địa bàn cả nước, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” đang có những diễn biến phức tạp, gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự với thủ đoạn rất tinh vi, phức tạp. Các đối tượng lợi dụng mạng viễn thông, Internet, núp bóng các doanh nghiệp có chức năng cho vay tài chính, dịch vụ đòi nợ, dịch vụ cầm đồ để tổ chức các hoạt động cho vay không thế chấp, huy động vốn, kinh doanh tài chính, góp vốn, góp tài sản kinh doanh với lãi suất rất cao (từ 100% đến 300%, thậm chí lên đến 700%/năm đối với khoản tiền ở thời điểm vay) nhằm thu lợi bất chính.
Trên địa bàn tỉnh, thời gian qua, hoạt động của các đối tượng liên quan đến “tín dụng đen” cũng có những diễn biến phức tạp, chủ yếu là các đối tượng cư trú ngoài địa bàn tỉnh An Giang đến hoạt động. Các đối tượng thường hoạt động núp bóng bằng hình thức thành lập các công ty tư vấn đầu tư phát triển thương mại, công ty thương mại dịch vụ, các cơ sở kinh doanh, cầm đồ, cho vay dưới hình thức không cần nhiều thủ tục, giấy tờ và được giải ngân cho vay vốn với lãi suất trả góp hàng ngày rất cao từ 20 đến 60%.
* Hậu quả của “Tín dụng đen”
Đối với xã hội, hoạt động tín dụng đen gây bất ổn trật tự xã hội, tác động xấu đến hoạt động tiền tệ ngân hàng, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân.
Đối với người đi vay, lãi suất vay của tín đụng đen thường cao ngất ngưởng, khả năng người vay không trả được nợ là rất lớn. Để đảm bảo thu hồi được nợ vay, chủ nợ thường thuê các băng nhóm tội phạm, câu kết với các nhóm đối tượng bảo kê, đâm thuê, chém mướn, hoạt động liên tuyến, liên địa bàn để đe dọa, khủng bố tinh thần, như uy hiếp, ném chất bẩn, dán thông báo truy tìm lừa đảo hoặc dùng vũ lực thực hiện hành vi cố ý gây thương tích, hủy hoại tài sản …
* An Giang tăng cường phòng, chống tội phạm liên quan đến “tín dụng đen”
Trước tình hình trên, Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang đã chỉ đạo các ngành, các cấp, các tổ chức đoàn thể phát huy vai trò, trách nhiệm triển khai đồng bộ các biện pháp phòng ngừa; đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” từ tăng cường công tác truyền thông, phổ biến các quy định, thủ tục để giải quyết các vụ án dân sự có liên quan đến vay mượn dân sự; tăng cường quản lý hoạt động quảng cáo; kiểm soát chặt chẽ việc đăng ký doanh nghiệp có đăng ký ngành nghề dịch vụ cầm đồ, đòi nợ; cung cấp thông tin về các chương trình, chính sách vay vốn ưu đãi, chính sách hỗ trợ của Nhà nước cho nhân dân tại địa phương…;
Đồng thời mở các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm để đấu tranh quyết liệt các loại tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, gắn với đấu tranh, triệt xóa các đường dây đánh bạc, tổ chức đánh bạc, lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua các hình thức huy động vốn, tham gia hụi; triệt phá các băng nhóm tội phạm có tổ chức, tội phạm sử dụng công nghệ cao, sử dụng vũ khí quân dụng, núp bóng doanh nghiệp để hoạt động... Nhằm khắc phục, tháo gỡ những khó khăn, bất cập trong hoạt động cho vay tài chính; tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức, cá nhân có nhu cầu chính đáng được tiếp cận nguồn vốn vay, phục vụ tốt cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh; đảm bảo các chính sách an sinh xã hội góp phần ổn định đời sống nhân dân trên địa bàn tỉnh.
An Giang từ đầu năm 2019 đến nay; lực lượng Công an đã phát hiện, xử lý 17 vụ, 42 đối tượng liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” như: Cho vay lãi nặng, đòi nợ thuê, quảng cáo, phát tán tờ rơi sai quy định, cố ý gây thương tích, hủy hoại tài sản, gây rối trật tự công cộng… Trong đó, đã khởi tố 01 vụ, 01 đối tượng về hành vi “Cố ý gây thương tích”; xử lý hành chính 05 vụ, 16 đối tượng. Hiện đang tiếp tục điều tra, xử lý 11 vụ, 25 đối tượng; tổ chức quản lý, đấu tranh với 11 nhóm, liên quan 49 đối tượng và 11 đối tượng hoạt động riêng lẻ không tổ chức băng nhóm. Ngoài ra, còn phát hiện, xử lý hành chính 05 vụ việc liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, liên quan 09 đối tượng.
* Vai trò của ngân hàng nhà nước trong đẩy lùi tín dụng đen
Một trong những nguyên nhân xuất phát từ một bộ phận người dân có nhu cầu vay vốn không cần thế chấp tài sản, không đáp ứng được điều kiện vay vốn tại các kênh cung cấp tín dụng chính thức đã tìm đến các cá nhân, cơ sở hoạt động “tín dụng đen” để vay tiền.
Do đó, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh tỉnh An Giang thực hiện phối hợp cung cấp thông tin về các chương trình, chính sách vay vốn ưu đãi, chính sách hỗ trợ của Nhà nước cho nhân dân tại địa phương. Phối hợp, chỉ đạo các tổ chức tín dụng trên địa bàn mở rộng tập trung tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực ưu tiên; đẩy mạnh triển khai các chương trình, chính sách tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện cơ chế chính sách về thu hút nguồn tiền nhàn rỗi trong dân, cải cách hành chính, đa dạng hóa các hình thức cho vay vốn nhằm tạo sự thuận lợi trong hoạt động giao dịch tín dụng chính thức để các doanh nghiệp, cá nhân có thể tiếp cận được tới nguồn vốn vay an toàn, nhanh chóng, thuận tiện, qua đó hạn chế tình trạng cho vay lãi nặng, “tín dụng đen”… /.
* Theo Điều 201 Bộ Luật Hình sự 2015:
1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ Luật Dân sự, thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm. (Lãi suất cao nhất hiện tại theo quy định tại Điều 468 Bộ Luật Dân sự 2015 là 20%/năm, tức khoảng gần 1,7%/tháng. Như vậy mức lãi suất được tính là cho vay nặng lãi là 100%/năm, tương đương 8,33%/tháng.)
2. Phạm tội thu lợi bất chính từ 100 triệu đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Nguồn:
1- Công văn 06 /UBND-NC ngày ngày 04 tháng 01 năm 2019 của UBND tỉnh An Giang về việc tăng cường phòng, chống tội phạm liên quan đến “tín dụng đen”.
2- Chỉ thỉ 12/CT-TTg ngày 25 tháng 4 năm 2019 của Thủ tướng Chính phủ Về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”.
3- Báo cáo 246/BC-UBND ngày 20 tháng 5 năm 2019 về kết quả công tác phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật 6 tháng đầu năm 2019.
4- Kế hoạch 361/KH-UBND ngày 24 tháng 6 năm 2019 thực hiện Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 25/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”.
Ảnh minh họa
Thời gian qua, trên địa bàn cả nước, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” đang có những diễn biến phức tạp, gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự với thủ đoạn rất tinh vi, phức tạp. Các đối tượng lợi dụng mạng viễn thông, Internet, núp bóng các doanh nghiệp có chức năng cho vay tài chính, dịch vụ đòi nợ, dịch vụ cầm đồ để tổ chức các hoạt động cho vay không thế chấp, huy động vốn, kinh doanh tài chính, góp vốn, góp tài sản kinh doanh với lãi suất rất cao (từ 100% đến 300%, thậm chí lên đến 700%/năm đối với khoản tiền ở thời điểm vay) nhằm thu lợi bất chính.
Trên địa bàn tỉnh, thời gian qua, hoạt động của các đối tượng liên quan đến “tín dụng đen” cũng có những diễn biến phức tạp, chủ yếu là các đối tượng cư trú ngoài địa bàn tỉnh An Giang đến hoạt động. Các đối tượng thường hoạt động núp bóng bằng hình thức thành lập các công ty tư vấn đầu tư phát triển thương mại, công ty thương mại dịch vụ, các cơ sở kinh doanh, cầm đồ, cho vay dưới hình thức không cần nhiều thủ tục, giấy tờ và được giải ngân cho vay vốn với lãi suất trả góp hàng ngày rất cao từ 20 đến 60%.
* Hậu quả của “Tín dụng đen”
Đối với xã hội, hoạt động tín dụng đen gây bất ổn trật tự xã hội, tác động xấu đến hoạt động tiền tệ ngân hàng, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân.
Đối với người đi vay, lãi suất vay của tín đụng đen thường cao ngất ngưởng, khả năng người vay không trả được nợ là rất lớn. Để đảm bảo thu hồi được nợ vay, chủ nợ thường thuê các băng nhóm tội phạm, câu kết với các nhóm đối tượng bảo kê, đâm thuê, chém mướn, hoạt động liên tuyến, liên địa bàn để đe dọa, khủng bố tinh thần, như uy hiếp, ném chất bẩn, dán thông báo truy tìm lừa đảo hoặc dùng vũ lực thực hiện hành vi cố ý gây thương tích, hủy hoại tài sản …
* An Giang tăng cường phòng, chống tội phạm liên quan đến “tín dụng đen”
Trước tình hình trên, Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang đã chỉ đạo các ngành, các cấp, các tổ chức đoàn thể phát huy vai trò, trách nhiệm triển khai đồng bộ các biện pháp phòng ngừa; đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” từ tăng cường công tác truyền thông, phổ biến các quy định, thủ tục để giải quyết các vụ án dân sự có liên quan đến vay mượn dân sự; tăng cường quản lý hoạt động quảng cáo; kiểm soát chặt chẽ việc đăng ký doanh nghiệp có đăng ký ngành nghề dịch vụ cầm đồ, đòi nợ; cung cấp thông tin về các chương trình, chính sách vay vốn ưu đãi, chính sách hỗ trợ của Nhà nước cho nhân dân tại địa phương…;
Đồng thời mở các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm để đấu tranh quyết liệt các loại tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, gắn với đấu tranh, triệt xóa các đường dây đánh bạc, tổ chức đánh bạc, lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua các hình thức huy động vốn, tham gia hụi; triệt phá các băng nhóm tội phạm có tổ chức, tội phạm sử dụng công nghệ cao, sử dụng vũ khí quân dụng, núp bóng doanh nghiệp để hoạt động... Nhằm khắc phục, tháo gỡ những khó khăn, bất cập trong hoạt động cho vay tài chính; tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức, cá nhân có nhu cầu chính đáng được tiếp cận nguồn vốn vay, phục vụ tốt cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh; đảm bảo các chính sách an sinh xã hội góp phần ổn định đời sống nhân dân trên địa bàn tỉnh.
An Giang từ đầu năm 2019 đến nay; lực lượng Công an đã phát hiện, xử lý 17 vụ, 42 đối tượng liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” như: Cho vay lãi nặng, đòi nợ thuê, quảng cáo, phát tán tờ rơi sai quy định, cố ý gây thương tích, hủy hoại tài sản, gây rối trật tự công cộng… Trong đó, đã khởi tố 01 vụ, 01 đối tượng về hành vi “Cố ý gây thương tích”; xử lý hành chính 05 vụ, 16 đối tượng. Hiện đang tiếp tục điều tra, xử lý 11 vụ, 25 đối tượng; tổ chức quản lý, đấu tranh với 11 nhóm, liên quan 49 đối tượng và 11 đối tượng hoạt động riêng lẻ không tổ chức băng nhóm. Ngoài ra, còn phát hiện, xử lý hành chính 05 vụ việc liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, liên quan 09 đối tượng.
* Vai trò của ngân hàng nhà nước trong đẩy lùi tín dụng đen
Một trong những nguyên nhân xuất phát từ một bộ phận người dân có nhu cầu vay vốn không cần thế chấp tài sản, không đáp ứng được điều kiện vay vốn tại các kênh cung cấp tín dụng chính thức đã tìm đến các cá nhân, cơ sở hoạt động “tín dụng đen” để vay tiền.
Do đó, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh tỉnh An Giang thực hiện phối hợp cung cấp thông tin về các chương trình, chính sách vay vốn ưu đãi, chính sách hỗ trợ của Nhà nước cho nhân dân tại địa phương. Phối hợp, chỉ đạo các tổ chức tín dụng trên địa bàn mở rộng tập trung tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực ưu tiên; đẩy mạnh triển khai các chương trình, chính sách tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện cơ chế chính sách về thu hút nguồn tiền nhàn rỗi trong dân, cải cách hành chính, đa dạng hóa các hình thức cho vay vốn nhằm tạo sự thuận lợi trong hoạt động giao dịch tín dụng chính thức để các doanh nghiệp, cá nhân có thể tiếp cận được tới nguồn vốn vay an toàn, nhanh chóng, thuận tiện, qua đó hạn chế tình trạng cho vay lãi nặng, “tín dụng đen”… /.
* Theo Điều 201 Bộ Luật Hình sự 2015:
1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ Luật Dân sự, thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm. (Lãi suất cao nhất hiện tại theo quy định tại Điều 468 Bộ Luật Dân sự 2015 là 20%/năm, tức khoảng gần 1,7%/tháng. Như vậy mức lãi suất được tính là cho vay nặng lãi là 100%/năm, tương đương 8,33%/tháng.)
2. Phạm tội thu lợi bất chính từ 100 triệu đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Nguồn:
1- Công văn 06 /UBND-NC ngày ngày 04 tháng 01 năm 2019 của UBND tỉnh An Giang về việc tăng cường phòng, chống tội phạm liên quan đến “tín dụng đen”.
2- Chỉ thỉ 12/CT-TTg ngày 25 tháng 4 năm 2019 của Thủ tướng Chính phủ Về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”.
3- Báo cáo 246/BC-UBND ngày 20 tháng 5 năm 2019 về kết quả công tác phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật 6 tháng đầu năm 2019.
4- Kế hoạch 361/KH-UBND ngày 24 tháng 6 năm 2019 thực hiện Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 25/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”.
